CPR

Het gebruik van kabels bij bouwwerken is eigenlijk net zo oud als het overbrengen van elektrische stroom zelf. De classificatie van kabels als bouwproduct kwam evenwel pas goed van de grond met de goedkeuring van EU-Richtlijn 305/2011 in juli 2013, en toen de Europese standaard EN 50575 in september 2014 werd gepubliceerd.

Er is vaak onvoldoende kennis over de regels voor de classificatie van de prestatie van de betreffende bouwproductkabels, de productmarkering en de gerelateerde documentatie. Met deze FAQ’s poogt Lapp Kabel producenten, dealers en gebruikers te assisteren. Deze FAQ’s verwijzen naar kabels in het toepassingsbereik van een geharmoniseerde standaard, te weten EN 50575:2014+ A1:2016
U.I. Lapp GmbH, Productbeheer, maart 2017

In het Duits staat K&L voor 'Kabel und Leitungen'. Dat betekent zoveel als ‘kabels en leidingen’.

In dit FAQ-document wordt de term ‘kabels’ als verzamelnaam gebruikt voor kabels voor elektriciteitstoevoer en voor controle- en communicatiedoeleinden in de bouwindustrie, zoals bepaald in het toepassingsbereik van EN 50575.

Het is belangrijk om ten minste een goede kennis te hebben van de volgende documenten:

305/2011/EU – van toepassing op alle bouwproducten: 305/2011

Richtlijn Bouwproducten (CPR) – geharmoniseerde voorwaarden voor het verhandelen van bouwproducten

In het Duits: "Bauprodukten-Verordnung (BauPVO) – harmonisierter Bedingungen für die Vermarktung von Bauprodukten"

EN 50575:2014 + A1:2016 – van toepassing op kabels; afgekort: EN 50575

Geharmoniseerde standaard: Stroom-, controle- en communicatiekabels – kabels voor algemeen gebruik bij bouwwerken onderworpen aan brandvereisten.

In het Duits: "Harmonisierte Norm: Starkstromkabel und -leitungen, Steuer- und Kommunikationskabel – Kabel und Leitungen für allgemeine Anwendungen in Bauwerken in Bezug auf die Anforderungen an das Brandverhalten."

Als DIN-standaard: DIN EN 50575 (VDE 0482-575):2017-02

Vanaf 1 juli 2017 moet EN 50575 toegepast worden indien "economische ondernemers" kabels op de markt brengen als een bouwproduct. Zie ook: Wat betekent "verhandelen"?

Artikel 2, 17 van 305/2011 omschrijft "verhandelen" als een bouwproduct voor de eerste keer beschikbaar maken op de markt van de Unie; dat is relevant voor aangekochte/opgeslagen voorraden van voor 1 juli 2017 en nadien verkocht/geoutsourcet. Zie ook: Wat betekent "retrospectief labelen"?

305/2011 bepaalt de verschillende "economische ondernemers"; die zijn allemaal onderworpen aan verschillende verplichtingen.

"Producent" betekent een natuurlijke of wettelijke persoon die een bouwproduct produceert, of die een dergelijk product heeft ontworpen of geproduceerd en het product onder zijn naam of handelsmerk verhandelt.

"Importeur" betekent een natuurlijke of wettelijke persoon, binnen de Unie, die een bouwproduct van een derde land op de markt van de Unie brengt.

"Dealer" betekent een natuurlijke of wettelijke persoon in de distributieketen, behalve dan de producent of de importeur, die een bouwproduct beschikbaar maakt op de markt.

Lapp Kabel is producent van producten van de merken ÖLFLEX®, UNITRONIC®, ETHERLINE®, HITRONIC® en verhandelt andere producten onder de naam 'Lapp'.

CP = Bouwproducten; R = Richtlijn

CPR is een afkorting voor een Richtlijn voor de lidstaten. In Duitsland gekend als BauPVO.  De Nederlandse verwoording:

RICHTLIJN (EU) 305/2011 VAN HET EUROPESE PARLEMENT EN DE RAAD van 9 Maart 2011

Tot vaststelling van geharmoniseerde voorwaarden voor het verhandelen van bouwproducten en tot intrekking van Richtlijn 89/106/EEG 

Geharmoniseerde voorwaarden omvatten ook het weghalen van technische barrières in de bouwsector door middel van geharmoniseerde technische specificatie, die gebruikt worden om de prestatie van bouwproducten te bepalen.

Bouwproducten zijn verdeeld in verschillende gebieden; de Richtlijn maakt in Annex IV een verschil tussen stroom-, controle- en communicatiekabels. De overeenkomstige, geharmoniseerde technische specificatie is aangemaakt in overeenstemming met een EU-mandaat en is beschikbaar als EN 50575.

305/2011, 2.1.  (samengevat):  ...een product dat wordt geproduceerd en wordt verhandeld voor permanent gebruik in bouwwerken (boven- en ondergronds) of delen daarvan, waarvan de prestatie een effect heeft op de prestatie van de bouwwerken met respect voor de basisvereisten voor bouwwerken...

Basisvereisten staan opgesomd in Annex I. Dat omvat brandveiligheid. Gekende bouwproducten zijn onder andere beton en staal, isolatiemateriaal, deuren en vloeren. Nu zijn ook stroom-, controle- en communicatiekabels ook opgenomen. Het getoonde brandgedrag in de test is bepalend voor de classificatie.

De term ‘kabel met laag brandgevaar’ is niet bepaald in de Richtlijn Bouwproducten of de overeenkomstige geharmoniseerde technische standaard. Het is algemeen gekend als een industriële term voor kabels die minder rook en minder toxische gassen produceren in geval van brand. Een duidelijke en begrijpelijke prestatieverklaring aangaande de essentiële kenmerken is evenwel cruciaal, en die kan en moet ook opgesteld worden voor kabels die meer rook/gassen produceren, en die verhandeld worden als bouwproducten. Zie ook: Om welke kabels gaat het voornamelijk?

Lapp producten die als bouwproducten gebruikt kunnen worden vallen binnen het toepassingsbereik van EN 50575. Dit zijn stroom-, controle- en communicatiekabels, optische-vezelkabels en hybride kabels die een combinatie vormen van twee of meer van deze kabeltypes. Geïsoleerde conductoren (single cores) vallen er ook onder. EN 50575 is van toepassing indien verhandeld als bouwproduct dat permanent geïnstalleerd wordt in bouwwerken. Kabels die verhandeld worden met connectoren aan één of twee kanten worden niet permanent geïnstalleerd. EN 50575 sluit ook expliciet zogenaamde veiligheidskabels, te weten voor continuïteit van de stroom en/of signaaltoevoer in geval van brand. (Referentie naar standaarden: functionele integriteit in overeenstemming met DIN 4102-12)

Er zijn een aantal zeer duidelijke voorbeelden in gamma van Lapp Kabel range – ook installatiekabels. Het beste voorbeeld is de pvc-installatiekabel NYM in overeenstemming met DIN VDE 0250-204. Over het algemeen geeft tabel 4 "kabels voor vaste installatie" in DIN VDE 0298-3 (VDE 0298-3):2006-06 een goed en uitgebreid overzicht van de betreffende (N) types.

LAN-kabels voor gebouwen zijn ook uitermate belangrijk.

Het betreft ook kabels die niet exclusief bedoeld zijn voor installatie in bouwwerken, maar die worden beschouwd als kabels met ‘laag brandgevaar’ met lage ontbrandingssnelheid en verminderde rook-/gasproductie. Voorbeelden van Lapp Kabel zijn ÖLFLEX® CLASSIC 100 H, ÖLFLEX® CLASSIC 110 H or ÖLFLEX® HEAT 125 MC.

Ja, deze lijst is tijdelijk beschikbaar op www.lappkabel.de/cpr. De artikels zijn gelinkt aan het 'CPR-pakket’.  CPR-artikels zullen in de nabije toekomst eenvoudig te vinden zijn in de catalogi. 

Het CPR-pakket is een.zip download die je vindt aan de hand van de productnaam of het Lapp-artikelnummers op www.lappkabel.de/cpr.  De download bevat met name de Prestatieverklaring (DoP) en de toewijzing van producttype en labels.

Lapp Kabel classificeert bestaande producten. Dat omvat technische tests en administratieve procedures. De producten zelf veranderen daardoor niet. De artikelnummers blijven onveranderd. 

Nieuwe producten en nieuwe artikelnummers zullen ontstaan als het gebruik van kabels als bouwproducten verder ontwikkeld en opgenomen wordt door bouwregulatoren in de (lokale) regelgeving.

Lapp Kabel concentreert zich op de klassen B2ca, Cca, Dca, Eca binnen het toepassingsbereik van EN 50575.

Het gebruik van bouwproducten (kabels) met deze klassen in bouwwerken is nog niet definitief gereguleerd in de lidstaten. Verschillende specificaties worden derhalve nog verwacht.

Lapp Kabel bereidt zich voor om kabels te verhandelen die gelden als bouwproducten met de toepasselijke CE-markering aan het einde van de ‘samenvallende periode' op 1 juli 2017. Dat zijn kabels zoals ÖLFLEX® CLASSIC 110 H of ÖLFLEX® HEAT 125 MC, als voorbeelden van klassen B2ca en Cca.  Het valt te verwachten dat deze kabels een voorkeursoptie zijn voor vluchtroutes (zie ook aanbevelingen in de voorlopige standaard DIN VDE V 0250-10). Klassen Dca en Eca zullen bij andere toepassingen gebruikt worden. ÖLFLEX®CLASSIC 110 en UNITRONIC®LiYY zijn typische voorbeelden van Eca.

Voorbeeld: Heeft een kabel met een bewezen brandgedrag klasse B2ca ook de (lagere) klassen Cca of Dca?

Kan de producent automatisch een overeenkomstige prestatieverklaring uitgeven?

Nee, het is essentieel dat de gespecificeerde klasse brandgedrag in ieder apart geval bepaald wordt aan de hand van de overeenkomstige (test)documenten. 'Achterwaartse compatibiliteit' is geen optie!

Kabels die door Lapp Kabel als bouwproduct worden verhandeld, vind je terug met de artikel-/ordernummers op https://www.lappkabel.de/cpr – allemaal met een link naar de prestatieverklaring (DoP) van de producent. Een CE-markering staat op het product zelf in de vorm van een label met extra informatie.

De respectieve items/artikels in de orderpapieren verwijzen naar www.lappkabel.de/cpr en de verplichting van de dealer voor CE-continuïteit. Zie ook: Wat betekent "retrospectief labelen voor CE-continuïteit" voor klanten van Lapp?

De prestatieverklaring wordt opgesteld door de producent van een product. Iedere DoP heft een uniek documentnummer. Dit nummer staat ook vermeld op de CE-markering op het bouwproduct. De vereiste inhoud staat omschreven in EN 50575. Dat omvat met name:

De unieke identificatiecode van het producttype; zie ook: Wat is een "producttype"?

Identificatie van de producent met naam en adres – bijv. U.I. Lapp GmbH, 70565 Stuttgart etc.

Verklaarde prestatie – bijv. klasse brandgedrag: Cca-s2-d2-a1

Zie ook: Hoe weet ik dat een product van Lapp Kabel een bouwproduct is?

De prestatieverklaring is een vereiste voor CE-markering.

Essentiële kenmerken worden bepaald in EN 50575, Annex ZZ. Die zijn noodzakelijk om aan 305/2011, Annex I – Basisvereisten voor bouwwerken, te voldoen.  Prestatie met betrekking tot de essentiële kenmerken wordt bevestigd/verklaard in de prestatieverklaring. Met name omvat die:

1. Brandgedrag in overeenstemming met EN 13501-6, classificatie aan de hand van gegevens van brandgedragtests op elektrische kabels.
2. Vrijgave van gevaarlijke substanties.

2a.) Bouwproducten vallen onder de REACH Richtlijn 1907/2006, van toepassing op chemische substanties in de EU. 

Dat refereert aan REACH, Annex XVII (gevaarlijke substanties), REACH, Annex XIV (substanties onderworpen aan vergunning) en REACH, SVHC (dienen te worden ingesloten in Annex XIV) met name, die indien nodig ook opgesomd kunnen worden in de prestatieverklaring.

2b.) EN 50575, 4.2 vermeldt het belang van extra nationale regelgeving in de EU aangaande kabels als bouwproducten en het huidige gebrek aan geharmoniseerde Europese testprocedures. In de Prestatieverklaringen van Lapp Kabel staat dat onder 2.  'NPD' (geen prestatie bepaald).

De afkorting wordt bepaald onder 305/2011: "NPD" (Geen prestatie bepaald) voor de opgesomde essentiële kenmerken waarvoor geen prestatie bepaald is.

Zie ook: "Wat zijn essentiële kenmerken?"

De Prestatieverklaringen kun je downloaden op https://www.lappkabel.de/cpr. Zie ook: "Wat is het CPR-pakket?"

Uit RICHTLIJN (EC) 765/2008, Artikel 30:

De CE-markering is het enige markering dat de productconformiteit met de van toepassing zijnde vereisten van de relevante harmonisatiewetgeving bekrachtigt.

Een voorbeeld: RICHTLIJN 2014/35/EU (laagspanningsmarkering) is van toepassing op kabel. Als producent stelt Lapp Kabel een EU-Conformiteitsverklaring op. De CE-markering wordt meestal op het productlabel geplaatst, dat daarna aan het product of op het pakket wordt toegevoegd. De CE-markering bevat geen extra informatie. Zie ook: 'CE-markering van bouwproducten...'

CE-markering van bouwproducten gaat verder dan de basisprincipes van Richtlijn (EC) 765/2008.

Indien kabels verder nog als bouwproducten op de markt worden gebracht in overeenstemming met 305/2011, dient extra informatie te worden toegevoegd. Die extra informatie bestaat onder andere uit prestatieklasse, referentienummer van de Prestatieverklaring.

305/2011, Artikel 8, 2. – De CE-markering wordt toegevoegd aan die bouwproducten waarvoor de producent een Prestatieverklaring heeft opgemaakt.

305/2011, Artikel 9, 1. – De CE-markering zal zichtbaar, leesbaar en onuitwisbaar toegevoegd worden aan het bouwproduct of aan een label dat daaraan vastzit. Indien dat niet mogelijk is door de aard van het product, zal de markering aan de verpakking of aan de bijgevoegde documenten worden toegevoegd.

Lapp Kabel voegt extra informatie aan het bouwproduct/het pakket toe met een extra label.

305/2011, Artikel 9, 3. – De CE-markering dient te worden toegevoegd voordat het bouwproduct op de markt wordt gebracht.

305/2011, Artikel 11, 1. – Het is de verplichting van de producent om de CE-markering toe te voegen of het toe te laten voegen.

305/2011, Artikel 14, 2 – Voordat een bouwproduct wordt verhandeld, dienen dealers ervoor te zorgen, dat het product, indien nodig, de CE-markering draagt.

De CE-markering is verplicht voor producten die aan de vereisten voldoen. Aan de andere kant is het verboden de CE-markering toe te voegen, indien niet aan de vereisten wordt voldaan.

De 'unieke identificatiecode van het producttype' is aangegeven in de Prestatieverklaring. Het staat ook op de CE-markering/label.  305/2011, artikel 2, 9 geeft een bepaling, die nogal moeilijk is om te lezen.

Met een voorbeeld wordt het duidelijker: De producten van Lapp Kabel 'ÖLFLEX®CLASSIC 100 450/750V' en 'ÖLFLEX®CLASSIC 100 YELLOW' worden gegroepeerd onder een producttype met de identificatiecode 'OELFLEX_CLASSIC_100-1'. Deze identificatiecode is uniek en staat vermeld in de overeenkomstige (unieke) Prestatieverklaring op de labels (CE-markering) van de afzonderlijke verpakkingen. De Prestatieverklaring omschrijft het brandgedrag met 'Eca'. De producten 'ÖLFLEX®CLASSIC 100 450/750V' en 'ÖLFLEX®CLASSIC 100 YELLOW' zijn door Lapp Kabel als één familie omschreven omdat ze niet enkel essentiële kenmerken en prestatie delen, maar ook het ontwerp van de kabels en de conductoren. Nominaal voltage en essentiële materialen zijn ook dezelfde.

Op www.lappkabel.de/cpr worden de artikel-/ordernummers van 'ÖLFLEX®CLASSIC 100 450/750V' en 'ÖLFLEX®CLASSIC 100 YELLOW' toegewezen aan de identificatiecode van het product.

Dat verwijst naar de CE-markering in overeenstemming met de CPR, inclusief de CE-markering zelf en extra informatie. Deze CE-markering is over het algemeen toegevoegd aan het label op het product.

Retrospectief labelen van goederen in de lever- en distributieketen om aan de verplichting voor CE-markering te voldoen:

Bij kabels worden de units/(lengtes) die door de producent verhandeld worden, vaak verdeeld de lever- en distributieketen, wat inhoudt dat ze in kleinere units (lengtes) worden verkocht. In overeenstemming met deze verplichtingen dient de producent ervoor te zorgen dat de dealer de CE-markering aan de afzonderlijke goederen toevoegt. De dealer is verplicht om dit te implementeren. 305/2011, 14, 2

Het CPR-pakket op https://www.lappkabel.de/cpr bevat Lapp Kabel labeltemplates in 3 verschillende afmetingen. Zie ook: "Wat is het CPR-pakket?"

De QR-code codeert de URL www.lappkabel.de/cpr.

De website is beschikbaar in het Duits (DE) en Engels (EN).

Voor meer informatie raden we je deze website aan:

https://www.dibt.de/en/Departments/Section_P3.html

Lapp Kabel helpt je graag verder. Je kunt een e-mail sturen naar info@lappkabel.de of je kunt ons lokale saleskantoor ook per telefoon bereiken. In de herziene Technische Annex T14 van de algemene Lapp Kabel-catalogus vind je een overzicht van kabels als bouwproducten.